De overdracht van auteursrechten

De praktijk leert ons dat het auteursrecht voor velen nog steeds een obscuur begrip is. Nochtans is de bescherming van uw intellectuele rechten belangrijk voor uw onderneming. Intellectuele eigendomsrechten, waaronder het auteursrecht, kunnen uw concurrentiepositie verstevigen aangezien ze de creativiteit waarmee u zich positioneert op de markt afschermt. Hierdoor kan het de waarde van uw onderneming vergroten en uw bedrijf interessanter maken voor investeerders.

Vandaag gaan we dieper in op het auteursrecht en meer specifiek hoe u uw rechten ten volle kan benutten. 

Het auteursrecht: de principes 

Vooraleer we kunnen ingaan op de overdracht van auteursrechten, is het interessant om even kort in te gaan op de principes van het auteursrecht. 

Het auteursrecht is het intellectueel recht dat de makers van ‘originele werken’ beschermt. De wet voorziet geen duidelijke opsomming van de voorwaarden, maar in de loop van de tijd heeft de rechtspraak een aantal voorwaarden ontwikkeld.  

In principe zijn er twee voorwaarden waaraan een werk moet voldoen om te kunnen genieten van de wettelijke bescherming: 

• Het werk moet veruitwendigd zijn in een concrete uitdrukkingswijze.
• Het werk moet origineel of oorspronkelijk zijn. 

De bescherming onder de auteurswet is één van de enige intellectuele rechten dat niet gebonden is aan enige vormvereisten.  De bescherming ontstaat uit het loutere feit van de creatie. 

Wie is nu de auteur in de zin van de wet? Dit is de natuurlijke persoon die het werk tot stand heeft gebracht. 

Auteursrecht beschermt uw werk tegen ongeoorloofd gebruik, zoals kopiëren, distribueren, vertonen, uitvoeren of wijzigen ervan, zonder uw toestemming. U heeft het exclusieve recht om te bepalen hoe uw werk wordt gebruikt en wie het mag gebruiken.

Werken in opdracht uitgevoerd?

Wat als u in opdracht een werk maakt of laat maken? Bijvoorbeeld u laat een website maken, teksten schrijven, ontwerpen maken, etc.  In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, gaat het auteursrecht niet automatisch over wanneer u iemand in opdracht een ‘werk’ laat maken.  

Concreet betekent dit dat de opdrachtgever of werkgever geen houder van het auteursrecht is, tenzij uitdrukkelijk in de overdacht van de auteursrechten werd voorzien.  Het auteursrecht wordt met andere woorden niet automatisch overgedragen aan de persoon of het bedrijf dat de opdracht heeft gegeven.  

Overdracht of licentie?

Zoals uiteengezet, gebeurt de overdracht van auteursrechten niet automatisch. Als auteur kan u wel opteren om afstand doen van uw auteursrechten. Dit kan geregeld worden op twee verschillende wijzen: de rechten kunnen worden overgedragen (in cessie gegeven) of in licentie gegeven.  

Hieronder vindt u een korte uitleg van het verschil tussen de twee:

• Overdracht: Wanneer u uw auteursrechten overdraagt, verkoopt u in feite de volledige rechten op een bepaald werk of creatie. Dit betekent dat u niet langer de eigenaar bent van het auteursrecht op het werk en dat de nieuwe eigenaar het recht heeft om het werk te reproduceren, te distribueren en afgeleide werken te maken zonder uw toestemming. 
• Licentie: Bij het verlenen van een licentie behoudt u de eigendomsrechten op uw werk, maar geeft u wel iemand anders de toestemming om het werk te gebruiken op een bepaalde manier en onder bepaalde voorwaarden. 

Waarom afstand doen van uw auteursrechten?

Het is uiteraard niet noodzakelijk dat u afstand doet van uw rechten, maar u kan  hieruit wel een vorm van inkomsten genereren voor uw onderneming. Daarnaast is er ook een fiscaal gunstregime voor inkomsten die gegenereerd worden uit de overdracht van auteursrechten.  Lees hiervoor zeker de blog van Jef De Foer (https://www.reyns-advocaten.be/nieuws/2022/11/10/gunstregime-auteursrechten-wordt-stevig-ingeperkt). 

Hoe wordt de overdracht nu geregeld? 

Artikel XI.167 WER is duidelijk: de overdracht dient schriftelijk te gebeuren en moet voldoen aan enkele vereisten. Zo moet in de overeenkomst voor elke exploitatiewijze de reikwijdte en de duur van de overdracht of licentie worden bepaald. 

***

Dit is het auteursrecht in een nutshell. Heeft u meer vragen over het auteursrecht of over de andere intellectuele eigendomsrechten? De cel intellectueel eigendomsrecht van Reyns Advocaten heeft een ruime expertise in deze materie en verleent u graag verder advies of bijstand hieromtrent. Aarzel niet om contact met ons op te nemen.